Nadat je hebt bepaald met wat voor bedrijf je te maken hebt, wil je weten hoe groot het bedrijf is en wat de cijfers zijn. Dit helpt bij het inschatten van het risicoprofiel dat hoort bij het investeren in het bedrijf of aandeel. Bij de grootte van het bedrijf heb ik het over de marktkapitalisatie van het aandeel en hoeveel omzet en winst het bedrijf maakt. Dit zijn de absolute waarderingen van het bedrijf.
Marktkapitalisatie
Je wilt allereerst weten wat de omvang van een bedrijf is. Dat kan op twee manieren. Je kunt het bepalen in termen van omzet en winst, maar ook, meer gericht op aandelen, in termen van marktkapitalisatie. Marktkapitalisatie is het totale uitstaande aandelenkapitaal van een bedrijf. Dit bereken je door het totale aantal uitstaande aandelen te vermenigvuldigen met de prijs per aandeel. De marktkapitalisatie representeert dus in zekere zin de waarde van een bedrijf. Zou je bijvoorbeeld honderd procent aandeelhouder willen worden van dit bedrijf, dan is dit in feite het bedrag dat je zou moeten betalen om alle aandelen op te kopen. Hoeveel je uiteindelijk per aandeel moet betalen, hangt af van nog tal van andere factoren, maar die laten we hier achterwege.
Hoe groter, hoe groter
Hoe groter de marktkapitalisatie, hoe groter over het algemeen het bedrijf is. En hoe groter het bedrijf is, hoe minder risico doorgaans kleeft aan investeren in het aandeel. De koers van de aandelen van grote bedrijven kan alsnog volatieler zijn dan die van aandelen van kleine bedrijven. Maar grote bedrijven hebben de toets der tijd doorstaan en bewezen dat ze over een langere periode waarde toevoegen aan de markt. De kans is kleiner dat ze onverwacht failliet gaan. Ook zijn negatieve nieuwsberichten of slechte resultaten beter op te vangen. Ze hebben vaak meerdere manieren om inkomen te genereren en zijn niet afhankelijk van één product of dienst. Grote bedrijven hebben dus een grote marktkapitalisatie. Bij de marktkapitalisatie van bedrijven op de aandelenmarkt praat je al snel over honderden miljoenen of miljarden. Er zijn inmiddels zelfs bedrijven met een marktkapitalisatie die loopt tot in de biljoenen. De grote hoeveelheid geld die in die bedrijven of aandelen is geïnvesteerd, geeft aan dat beleggers er vertrouwen in hebben. Binnen je portefeuille is het aan te raden om naast de spreiding tussen verschillende sectoren en typen aandelen ook te letten op de marktkapitalisatie van bedrijven. Voor bedrijven op de aandelenmarkt houd ik de volgende onderverdeling aan met betrekking tot de marktkapitalisatie.
• Micro = minder dan 300 miljoen dollar
• Klein = tussen de 300 miljoen en 2 miljard dollar
• Medium = tussen de 2 miljard en 25 miljard dollar
• Groot = tussen de 25 miljard en 200 miljard dollar
• Mega = meer dan 200 miljard dollar
Liquiditeit
In het verlengde van de marktkapitalisatie ligt de liquiditeit van het aandeel. Het is er in zekere zin een onderdeel van. Hoeveel aandelen het bedrijf uit heeft staan als (vrij) verhandelbaar, bepaalt hoe liquide het aandeel is. Aandelen met een hoge liquiditeit zijn doorgaans minder volatiel dan aandelen met een lage liquiditeit. Voor aandelen met een lage liquiditeit is minder handelsvolume nodig om de prijs te bewegen. De koers reageert heftiger op grote koop- of verkooporders. Aandelen met een hoge liquiditeit zijn beter bestand tegen een groter handelsvolume. Grote partijen moeten serieus rekening houden met de liquiditeit van een aandeel. Willen zij hun volledige order vullen, dan moeten ze goed opletten dat ze niet het hele orderboek legen door alle verkooporders op te kopen of hun aandelen te dumpen op alle uitstaande kooporders. Ze zouden de koers kunnen bewegen met tientallen procenten. Logischerwijs kunnen ze dan niet alle aandelenkopen of verkopen voor de prijs die ze willen. Bij aandelen met een hoge liquiditeit hebben ze minder last van dit probleem. Grote vermogensbeheerders kiezen bedrijven of aandelen met een hoge liquiditeit uit om hun grootste posities in te hebben. Zo kunnen ze eenvoudiger hun positie vergroten of verkleinen zonder al te veel invloed uit te oefenen op de koers. Ook voor jou is dit iets om rekening mee te houden.
Verwatering
Het is ook belangrijk om te beseffen dat bij aandelen met een lage liquiditeit of marktkapitalisatie het risico van verwatering in grotere mate op de loer ligt dan bij aandelen met een hoge liquiditeit of marktkapitalisatie. Over het algemeen gebeurt verwatering namelijk bij bedrijven die nog geen of weinig omzet en winst maken en dus geen significante cashflow hebben. Hun manier om aan geld te komen is door nieuw kapitaal op te halen via de uitgifte van nieuwe aandelen. Het komt regelmatig voor dat bedrijven nieuwe aandelen uitgeven om aan nieuw kapitaal te komen. Bedrijven vergroten daarmee het totale aantal uitstaande aandelen. En dit terwijl jouw positie in het aandeel gelijk blijft. Bij verwatering is jouw positie in het aandeel dus relatief kleiner geworden. Dat is een risico voor jouw rendement. Meer aandelen zorgt voor minder schaarste en minder schaarste zorgt over het algemeen voor lagere prijzen. Bij verwatering is het dus zeer waarschijnlijk dat jouw positie minder waard wordt als gevolg van de lagere koersen of dat je minder snel rendement maakt door het grotere aanbod van aandelen. Hoewel verwatering het bedrijf op de lange termijn meer kan opleveren en het aandeel robuuster maakt vanwege de verhoging van de liquiditeit, is het als belegger meestal niet prettig om te verwateren. In bedrijven met een lage marktkapitalisatie wil je dus uitkijken dat je positie niet te veel verwatert. Het zijn voornamelijk groeiaandelen waarbij dit gebeurt, vaak bedrijven die nog in de start-upfase zitten. Bij grote bedrijven komt verwatering ook regelmatig voor, maar minder ingrijpend.
Geldstromen
De andere manier om achter de grootte van een bedrijf te komen en te bepalen hoe betrouwbaar een bedrijf is, is door naar de geldstromen te kijken. Hoeveel komt er binnen, hoeveel gaat eruit en hoeveel blijft erover? Hoeveel geld het bedrijf maakt, is cruciaal voor het voortbestaan. Geld is namelijk de levensader van een bedrijf. Zonder geld kan het niet investeren, het personeel niet betalen en geen reclame maken. Zonder geld zal het ook niet of nauwelijks kunnen groeien. De geldstroom is een van de belangrijkste basiselementen in een fundamentele analyse en moet in absolute zin onderzocht worden. Hoeveel geld verdient het bedrijf en hoeveel blijft er daarvan onder aan de streep over? Met andere woorden: wat zijn de omzet en de winst? En belangrijker voorbeleggers: zit er groei in? En in welke mate?
Omzet
Bedrijven moeten geld verdienen. Zoveel is duidelijk. Zonder een duurzame manier van inkomsten genereren heeft een bedrijf amper bestaansrecht. Start-ups kunnen weliswaar een tijdje leven van investeringen en kapitaalinjecties, maar ook zij moeten vroeg of laat omzet genereren. Investeerders kunnen het bedrijf niet blijven voorzien van kapitaal. Omzet is nodig om het draaiende te houden en te laten groeien. Dat is het startpunt van een gezonde balans. Weten hoeveel omzet een bedrijf maakt, is relevante informatie voor beleggers. Maar nog belangrijker voor beleggers is hoeveel omzet het bedrijf in de toekomst maakt. Zit er groei in? Of is er, in het geval van een start-up, perspectief op het genereren van omzet? Beleggers kijken namelijk altijd vooruit. Het heeft immers geen zin om te investeren in een bedrijf waarvan de verwachting is dat het krimpt of waar geen of weinig groei in zit. Met een grotere omzet is het bedrijf in staat om meer personeel aan te nemen, producten en diensten te verbeteren, meer vestigingen te openen en meer reclame te maken. Meer omzet leidt als het goed is tot het genereren van nog meer omzet. En als het bedrijf daarnaast op het kostenplaatje blijft letten, is het in staat om ook winst te verhogen, zowel in absolute als in relatieve zin.
Winst
De winst is uiteindelijk waar het om gaat. Ieder beursgenoteerd bedrijf is erop gericht winst te maken. Het is de essentie van het kapitalisme. Winst komt uiteindelijk aan aandeelhouders toe en profiteren van de winst is waarom beleggers aandelen kopen en bezitten. Daarmee is het een van de belangrijkste fundamentele waarden om te onderzoeken. Want zolang beleggers geïnteresseerd zijn en blijven in het bedrijf of aandeel, zal de koers daarvan profiteren. Hoeveel winst een bedrijf maakt, is op twee manieren te meten. Allereerst kun je kijken naar wat er in totaal netto onder de streep overblijft nadat alle kosten van de omzet zijn afgetrokken. Het is winst zolang het een positief bedrag is. Alles onder de nul is verlies. Dit geldt voor alle soorten bedrijven, van groot tot klein. Een positief resultaat van tienduizend betekent al winst, maar je kunt je voorstellen dat het vooreen groot bedrijf geen goed nieuws is als het maar tienduizend winstheeft gemaakt. Afgezet tegen hun totale omzet is dit namelijk een enorm klein percentage. Aan alleen de absolute winst als maatstaf heb je volgens mij dan ook niet zoveel. Liever bekijk ik het vanuit een relatief perspectief. Dat is de tweede manier om de winst te meten. De relatieve winst is ook weer op twee manieren: de winst in verhouding tot de omzet, en winst per aandeel.
Winstmarge
Allereerst dus de netto winstmarge. Dit is simpel gezegd hoeveel winst het bedrijf in een jaar maakt in verhouding tot de omzet. Zoals gezegd is het maken van winst, hoe groot ook, cruciaal voor het voortbestaan van het bedrijf. Maar je wilt als bedrijf idealiter een zo hoog mogelijke winstmarge. Want hoe hoger de winstmarge, hoe effectiever je te werk gaat. Investeerders houden van bedrijven met een hoge winstmarge, omdat er dan meer ruimte is om van te profiteren. Een hoge winstmarge betekent bovendien dat je als bedrijf genoeg ruimte hebt om eventuele klappen op te vangen. Wanneer maar een klein deel van de omzet toekomt aan de winst, hoeft er maar íéts te gebeuren om tegeneen verlies aan te lopen. Hoe hoger de winstmarge, hoe gezonder het bedrijf. We kijken nu verder naar de winst per aandeel, een veelgebruikte ratio.