Waarom Japan? Ik zal uitleggen hoe de markt tot dit punt is gekomen en wat er verder (hoogstwaarschijnlijk) voor de markt in het verschiet ligt.

De aandelenmarkt heeft de bearmarkt van 2022 achter zich gelaten en zit sinds begin 2023 in een duidelijke opwaartse trend (bullmarkt). De bullmarkt is voornamelijk aangewakkerd door de A.I.-hype - en andere secundaire sectoren die daaraan gelieerd zijn (semiconductors). Het is vooral Big Tech dat de kar heeft getrokken.

De Magnificent 7-aandelen, met een al grote weging in de drie grote Amerikaanse indices (S&P500, NASDAQ en Dow Jones), hebben rally’s achter de rug. Vanwege hun zware weging in de indices konden ze deze onevenredig hard omhoog trekken, daar waar andere aandelen (bijvoorbeeld groei- of speculatieve aandelen) flink achter bleven.

De NASDAQ is anderhalf jaar tijd verdubbeld van bodem tot top. De S&P500 (algemeen) en Dow Jones (waarde) hebben ook goed gepresteerd. De Russell2000 (speculatief) heeft vooralsnog geen nieuwe all-time high gemaakt.

‍

‍

En als je goed kijkt, is de stijging best wel mechanisch geweest. De grote spelers in de markt hebben - zoveel is wat mij betreft inmiddels wel duidelijk - de aandelen met de zwaarste weging gebruikt om de indices kunstmatig omhoog te pushen, ondanks hun uitstekende resultaten. We zullen zo zien waarom.

Natuurlijk, verbeterende economische omstandigheden, een dalende inflatie, uitzicht op renteverlagingen… Het plaatje leende zich er macro-economisch ook voor om deze bullmarkt te manifesteren. Maar als je de koersontwikkelingen van de laatste dagen ziet, dan kan je betwijfelen of het er allemaal wel zo rooskleurig uitzag.

Hoewel de macro-economische indicatoren nog steeds niet heel slecht zijn - of de opwaartse trend in de algemene markt (alle indices bij elkaar) gebroken is - of de waarderingen van aandelen aan die indices extreem hoog zijn, lijkt de markt hier toch te crashen.

Hier zijn op dit moment twee prominente redenen voor:

1. De grote spelers hebben hun hand overspeeld; De Yen Carry Trade (Japan)
2. Angst voor een grotere oorlog in het Midden Oosten

De markt was weliswaar toe aan een correctie naar zo’n rally. Maar een correctie van dit formaat is ongewoon en daar ligt iets anders dan ‘gewone’ marktwerking aan ten grondslag. Ik loop langs de twee redenen en wat dit betekent voor de aandelenmarkt.

‍

1.1 De ‘Yen Carry Trade’

Deze correctie/crash/zwarte zwaan is grotendeels veroorzaakt door de afbrokkeling van de ‘Yen Carry Trade’. Japan is een unieke spelers in het wereldwijde financiële systeem en heeft jarenlang, decennialang zelfs, een constructie mogelijk gemaakt die nu verantwoordelijk is voor deze dip: de Yen Carry Trade.

Wat is dit precies? En waarom is dit relevant? Met deze constructie gaan inmiddels triljoenen dollars gemoeid. Analisten mikken zelfs op een duizelingwekkende hoeveelheid van meer dan $4 triljoen. Er staat een hoop op het spel - en het afbrokkelen van deze constructie is een big deal.

De Yen Carry Trade gaat als volgt:

• Japan heeft jarenlang (decennia) een rente gehad die (bijna) nihil was. Investeerders konden zo goed als gratis geld lenen in Japan en hiermee doen wat ze wilden.

‍

‍

• Slimme macro-investeerders maakten hier gebruik van door in Japan geld te lenen en dit geld te herinvesteren in (onder andere) Amerika. Hiervan werden Amerikaanse staatsobligaties gekocht die jaarlijks meer opleverden dan de rente over de lening die ze aan Japan moesten terugbetalen - en dat maakte dat dit gratis geld was. De rente op de Japanse lening werd terugbetaald met het rendement (yield) op de staatsobligaties. Het verschil hiertussen is de winst voor de investeerder: de carry.

‍

‍

• Dit model werd zo lucratief dat steeds meer investeerders het gingen gebruiken. En een  bijkomend voordeel, om deze constructie nog lucratiever te maken, was dat de Yen lange tijd minder waard ook werd ten opzichte van de dollar. Door hoge inflatie en lage rente werd de Yen steeds minder waard, terwijl andere valuta relatief beter hun waarde behielden. De Yen verloor in 10 jaar tijd ongeveer de helft ten opzichte van de dollar

‍

‍

• Dit is relevant, omdat dit de constructie nog aantrekkelijker maakt. Want door het ontwaarden van de Yen ten opzichte van de dollar, hebben de investeerders die de lening aangaan met Japan bij het terugbetalen ervan minder dollars nodig om hetzelfde aantal Yens terug te betalen.
  • Als je 100 miljard Yens leent en investeert in dollar(assets), dan heb je 10 jaar later maar de helft van het aantal dollars nodig om die 100 miljard Yens terug te betalen. De dollar is immers twee keer zo sterk geworden t.o.v. de Yen.
• Dit dubbele voordeel heeft gemaakt dat deze Yen Carry Trade zo populair was onder macro-investeerders - en waarom er zoveel geld in deze constructie is gaan zitten. Het probleem is echter - en dat is de reden dat hier nu zoveel druk op staat - dat die investeerders enorm veel leverage hebben gebruikt om van dit dubbele voordeel te profiteren. Er gaan geruchten dat ze tot wel 100x meer hebben geleend dan hun onderpand, allemaal om het rendement uit deze constructie maximaal uit te melken.
• Dit gaat goed - totdat het niet meer goed gaat. Ze noemen het ook wel: ‘centen oprapen voor een stoomroller’. Je kan (gratis) geld blijven oprapen totdat de stoomroller over je heen komt. En dat is exact wat er nu gebeurt…

‍

1.2 De afbrokkeling van de ‘Yen Carry Trade’

De Yen Carry Trade begint zich nu om te keren - en alle voordelen uit die constructie te veranderen in nadelen. Zoals je kan zien is de Yen in de afgelopen weken zo’n 14% gestegen ten opzichte van de dollar. Deze stijging van de Yen is de reden dat aandelen nu dalen. Dit is wat er speelt.

‍

‍

• Japan heeft onlangs, voor het eerst in lange tijd, de rente verhoogd om de hoge inflatie te temperen. Het zag de Yen te snel minder waard worden t.o.v. andere valuta en de internationale handelspositie daardoor verslechteren. Om de Yen te stutten heeft de Japanse overheid ingegrepen. Enerzijds door dus de rente te verhogen - en anderzijds door zelf Yens te kopen en de vraag naar Yens ‘kunstmatig’ te verhogen.
• De Yen werd inderdaad meer waard hierdoor - en dit zette een (negatieve) kettingreactie in gang in de financiële markt.
  • Macro-investeerders die tot hun tandvlees met leverage geld hebben geleend van Japan, hebben als gevolg van de stijging van de Yen een margin call gekregen, omdat de posities onder water stonden, en zijn ze geforceerd om hun lening terug te betalen (dit is een eenvoudige uitleg). Dit geld halen zij uit onder andere Amerikaanse aandelen (en wellicht ook crypto).
  • Hoe harder de Yen steeg, hoe meer van die posities onder water kwamen te staan - en hoe meer Amerikaanse aandelen (geforceerd) verkocht moesten worden. Dat is wat deze crash heeft veroorzaakt.
  • Het geld dat in Japan werd geleend werd vooral geïnvesteerd in de grote Amerikaanse tech-bedrijven (je kent ze wel) - en in het bijzonder Nvidia. Mocht je je afvragen waar al het geld vandaag kwam voor die enorme rally in Nvidia, hier heb je het antwoord. Maar hoe snel de opmars in dit aandeel ook was, zo snel kan het ook weer omlaag als het geld er massaal uit wordt gehaald om de leningen terug te betalen.
  • Deze tech-bedrijven hebben een enorme weging in de indices en kunnen bij scherpe dalingen de markt flink omlaag trekken. Hoewel rood de prominente in de markt is op zulke momenten en het doorgaans niet zo lijkt of voelt, kan de schade in andere aandelen redelijk beperkt blijven.

‍

2. Onrust in het Midden Oosten

Ik volg de ontwikkelingen in het Midden Oosten redelijk - en de geruchten gaan dat Iran vandaag van plan is om een aanval te plaatsen richting Israel. Dit komt als antwoord op het doden van een Hamas-leider in de Iraanse hoofdstad Teheran door Israel.

Ik vraag me echter af hoeveel waarheid er in die aankondiging zit en of Iran daadwerkelijk de aanval gaat doen. Een leger-aandeel (Lockheed Martin) is de afgelopen dagen verrassend hard gestegen (signaal voor oorlog), maar de olieprijs en de koersen van edelmetalen dalen juist (signaal voor geen oorlog).

De aankondiging van Iran kwam bovendien in het weekend, op het moment dat de financiële markt (behalve crypto) gesloten is. Dit is de tweede keer dat ze dit (toevallig) in het weekend doen. De eerste keer was na een aanval op een Iraanse ambassade, waarna Iran overigens wel raketten op Israel afvuurde ter vergelding, maar dit slechts een speldenprik was om te laten zien dat ze in ieder geval iets deden. Of het nu weer bij grootspraak of een minimale tegenaanval blijft, ik hoop het ten zeerste… Iran heeft namelijk voor het eerst gezegd dat het een kernwapen bezit. Geen bericht is goed bericht.

Heel veel meer weet ik op dit moment ook niet.

‍

Wat nu voor de financiële markt?

De gevolgen voor de financiële markt zijn in beide gevallen significant. Een oorlog leidt hoe dan ook tot korte termijnpaniek (terwijl een oorlog na de eerste paniek doorgaans bullish is doordat rentes omlaag gaan) - Japan kan de financiële markt nog verder ten val brengen en onderliggende gebreken tentoonstellen.

Als het oorlog wordt, het zij zo. Voor de Yen Carry Trade zijn er wel middelen om een verdere crash te voorkomen.

• Japan kan de rente weer verlagen om de Yen weer te ontwaarden en de constructie weer valide te maken (zodat investeerders op een normale manier hun lening kunnen terugbetalen, zonder geforceerde verkopen).
• De Federal Reserve (Amerikaanse centrale bank) kan met spoed de rente verlagen om het investeringsklimaat te verbeteren en extra liquiditeit aan de markt toevoegen (geld pinten) om de aandelenmarkt te stutten. De Amerikaanse obligatiemarkt prijst in ieder geval alvast in dat de rentes (wellicht sneller dan verwacht) omlaag gaan.

‍

‍

Hoe valide zijn deze middelen?

Dit zal, tenzij enorme stimulus, een doekje voor het deppen zijn. Het onderliggende probleem is inmiddels zichtbaar geworden en de markt is te instabiel geworden als er nu niet wordt ingegrepen.

• Het is de vraag of de Fed de Amerikaanse (en wereldwijde) burger opnieuw voor de bus wilt gooien door de rente te verlagen en geld te printen - en de inflatie weer aan te wakkeren;
  • Bullish voor de markt.
• Of dat het minimaal ingrijpt en de markt haar gang laat gaan.
  • Bearish voor de markt.

Als ik de Fed een beetje ken, gaan ze voor de eerste optie: stimuleren.

‍

Conclusie en mijn verwachting

• Op de korte termijn verwacht ik sowieso dat er ingegrepen wordt en de markt wat herstelt. Dit is niet het moment om uit paniek te verkopen.
• Tegen het einde van de week, als de markt wat hersteld is, is het wel verstandig om (flink wat) risico af te nemen, totdat er meer duidelijk is geworden wat het beleid gaat zijn. Er is te veel onduidelijk en het risico van veel posities aanhouden niet waard. Opnieuw instappen kan altijd nog als de lucht opklaart. Dit geldt voor aandelen, crypto ben ik nog een stuk positiever over. Dit heeft hier, hoewel het vandaag niet zo lijkt, minder last van omdat de institutionele adoptie nog niet zodanig groot was.
• Mocht de Fed toch komen met een enorm stimulus-pakket, dan schiet de markt verder de lucht in. Dat is echt het moment dat risk-assets hun grootste bewegingen gaan maken. De dollar zal snel minder waard wordt en dat is goed voor assets. Je wilt dan ook belegd zijn om niet te veel koopkracht te verliezen als gevolg van de hernieuwde inflatie.
• Mocht de Fed niet genoeg ingrijpen, dan ligt er verdere downside op de loer - en misschien wel een nieuwe bearmarkt. Daar wil je niet met volledige blootstelling in gevangen zitten.

‍